Doba pracownicza a odpoczynek dobowy i tygodniowy
Pracownikowi zatrudnionemu w firmie przysługuje po pracy wolny czas, który może wykorzystać na odpoczynek przed kolejnym dniem pracy. Zatrudniony zgodnie z obowiązującymi regulacjami ma prawo do tzw. dobowego odpoczynku. Czym on jest? Co to jest odpoczynek tygodniowy? Co to jest doba pracownicza? Jakie konsekwencje spotykają pracodawcę za nieprzestrzeganie tego prawa? Szczegóły w artykule.
Co to jest odpoczynek dobowy i odpoczynek tygodniowy?
Odpoczynek dobowy to nieprzerwalny okres trwający co najmniej 11 godzin, który jest odpoczynkiem od wykonywanej pracy w każdej dobie pracowniczej. Obowiązek zapewnienia odpoczynku dobowego, podobnie jak tygodniowego spoczywa na pracodawcy. Odpoczynek tygodniowy to również nieprzerwalny czas trwający w tym przypadku co najmniej 35 godzin w tygodniu pracowniczym. Odpoczynek dobowy zawiera się w odpoczynku tygodniowym. Uregulowanie prawne zagadnienia znaleźć można w art. 132 Kodeksu pracy.
Co to jest doba pracownicza?
Pracownik rozpoczynający pracę w danym dniu pracy rozpoczyna tym samym dobę pracowniczą. W okresie 24 godzin od rozpoczęcia pracy pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi nieprzerwalnego 11-godzinnego odpoczynku. W praktyce odpoczynek ten oznacza brak pozostawania przez ten czas w dyspozycji pracodawcy. Dobra pracownicza często nie pokrywa się z dobą astronomiczną, jak i również może przypadać na różne godziny w różnych dniach kalendarzowych. Doba pracownicza jest ruchoma a jej godziny mogą być zindywidualizowane dla poszczególnych zatrudnionych.
Doba pracownicza rozlicza dobową normę czasu pracy. Wyznacza ona również granicę, w której pracodawca zobligowany jest udzielić pracownikowi odpoczynku od pracy. Jest to niewątpliwa jej zaleta. Minusem obowiązywania doby pracowniczej jest mniejsza elastyczność w planowaniu ruchomego czasu pracy pracownika. Doba pracownicza jest dla pracownika swego rodzaju przeszkodą w rozplanowaniu najlepszego dla siebie czasu pracy, jej rozpoczęcia i zakończenia.
Naruszenie doby pracowniczej przez pracodawcę
Jeżeli pracodawca naruszy dobę pracownicą i nie będzie przestrzegał przepisów w zakresie wyznaczania odpoczynku dobowego i tygodniowego, wówczas przyjmuje się, że pracownik wykonał nadgodziny, za które należy mu się zadośćuczynienie. Może on zrekompensować godziny nadliczbowe wyznaczając pracownikowi dodatkowy czas wolny od pracy bądź wypłacając wynagrodzenie dodatkowe np. gdy pracownik pracował w nocy bądź w święta wynagrodzenie wyniesie 100 % przysługującej kwoty.
Jeżeli pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wówczas pracownik może pozwać pracodawcę o wypłatę odpowiedniego odszkodowania. Za brak wypełnianie minimalnych okresów odpoczynków dobowych i tygodniowych pracodawca może zostać ukarany karą grzywny do 1 000 zł do 30 000 zł.
Powróć na bloga i zobacz pozostałe nasze wpisy!
Data publikacji: 10.11.2022
